"Malet me blerim mbuluar", rrugëtimi i një melodie.

shkruar nga

Një nga këngët partizane më të njohura të luftës së dytë botërore, kënga me titull "Malet me blerim mbuluar" ka një histori shumë më të vjetër se sa periudha e luftës. Fatkeqësisht autorin e tekstit të kësaj kënge nuk arrita ta gjej. Por melodia e saj është përshtatur nga një këngë revolucionare bullgare me titull "Danubi i bardhë i qetë po trazon" ose ndryshe "Marshi i Botevit".


Teksti i referohet një ngjarjeje gjatë luftës bullgare për pavarësi në vitin 1876. Në maj 1876, poeti revolucionar Hristo Botev bashkë me 205 forcat e tij zaptoi një avullore austriake pasagjerësh me emrin Radecki me qëllim për të kaluar Danubin nga Rumania në Bullgari dhe për t'iu bashkuar forcave të "kryengritjes antiosmane së prillit 1876". Pas krynegritjes qëndronte natyrisht Perandoria Ruse, e cila ndërhyri ushtarakisht dhe ndihmoi në krijimin e Bullgarisë së pavarur më 1878. Mirëpo, ndonëse autori i tekstit të këngës është bullgari Ivan Vazov dhe melodia është përpunuar nga vokalisti Ivan Karaxhov, melodia nuk është as bullgare. Ajo është përshtatur nga një këngë ruse me titull "Ninulla kozake" e shkruar nga shkrimtari i njohur rus Mihaill Lermontov në vitin 1838.


Tekstin e këngës Lermontovi e shkroi kur ishte internuar në Kaukaz. Ai ka thënë se kur ishte atje rastësisht dëgjoi një grua kozake në krahinën e Terekut, e cila i këndonte ninullë fëmijës. Në atë periudhë kozakët e Terekut mbronin kufijtë e Perandorisë Ruse kundër Çeçenëve. Me të dëgjuar ninullën Lermontovi e hodhi menjëherë në letër dhe pastaj e ktheu në këngë kur ishte në qytetin e Voronezhit, rrugës për në Shën Pjetërburg. Mirëpo ndonëse teksti i këngës është një ninullë, sipas Lermontovit, melodia e saj është bazuar në një këngë tjetër popullore kozake, tipike e stilit kaukazian, me titull "Mjaft më, ju topa bore", e cila flet për jetën dhe natyrën luftarake të popullit kozak.


Kozakët ishin një popull sllav rus por që jetonin në zonat kufitare jugore të Perandorisë Ruse, në Kaukaz dhe Ukrainën e sotshme, por në gjysmë autonomi dhe shpeh herë shërbenin si mercenarë për ushtrinë ruse. Kënga është e kënduar në stil polifonik, në mënyrë të ngjashme me këngët polifonike shqiptare.

Comments

Shto një koment

Shkrimet më të lexuara të muajit

Pse u konvertuan shqiptarët në myslimanë?

shkruar nga
Image
Ky shkrim përpiqet të hedhë dritë mbi rrethanat dhe shkaqet e konvertimit masiv të shqiptarëve në Islam duke analizuar ngjarjet historike, kushtet social ekonomike dhe aspekte të kulturës shqiptare, por para së gjithash, ky shkrim ka si qëllim të hedhë poshtë konceptet e gabuara: A u konvertuan shqiptarët si rezultat i presionit ushtarak e politik osman? A e tradhtuan shqiptarët fenë e të parëve të tyre? A u treguan shqiptarët oportunistë, apo thjeshtë pragmatistë? A ishte i gabuar konvertimi i shqiptarëve në Islam?
Vazhdo leximin »

Epoka e errët shqiptare

shkruar nga
Image
Koha e leximit: 36 minuta ..ose si Iluminizmi Europian solli errësirën mbi botën shqiptare. Epoka e errët shqiptare mund të përkufizohet si periudha midis viteve 1870 dhe 1999-2001, një periudhë gjatë së cilës etnia shqiptare, identiteti kulturor, gjuha dhe vetë populli shqiptar kanë qenë nën një sulm të qëllimtë e të vazhdueshëm ushtarak, politik e social-kulturor, me qëllimin e vetëm që të pengohen të krijojnë një shtet kombëtar me një identitet të bashkuar dhe që të mos arrijnë kohezionin e nevojshëm social e stabilitetin ekonomik që do ti jepte shoqërisë tonë mundësinë e krijimit të kushteve të përshtatshme për zhvillim dhe prosperitet afatgjatë. Gjatë kësaj periudhe shqiptarët janë përçarë, dëbuar, shtypur, asimiluar, zëvendësuar, izoluar, mohuar etnikisht, madje dhe shfarosur. Shqiptarët kanë qenë vazhdimisht në ikje, në përpjekje për të mbijetuar, duke luftuar për ekzistencën e tyre, për lirinë d...
Vazhdo leximin »

Lufta e pavarësisë së Greqisë - sa patriotike ishte dhe kush qëndronte pas saj?

shkruar nga
Image
Koha e leximit: 36 minuta Sa herë që diskutohet lëvizja shqiptare për pavarësi dhe ngjarjet politike që lidhen me të, është e pamundur që të mos hiqen paralele e të bëhen krahasime me fqinjët tanë ballkanikë, sidomos Greqinë, dhe të shikohen jo pa zili ato që në pamje të parë duken si “sukseset” e tyre ekskluzive, përkundrejt “dështimeve” tona ashiqare. Jo rrallë herë mund të vësh re pesimizmin dhe pishmanllëkun në tonin e "vëzhguesit" shqiptar ose të huaj kur bën krahasimin e lëvizjes tonë kundrejt asaj greke, dhe jo rrallë herë kemi parë të vihet në diskutim “origjinaliteti” apo "vonesa" e lëvizjes tonë me argumenta si “i ka munguar uniteti”, “i ka munguar qartësia dhe vizioni politik”, “i ka munguar patriotizmi”, ose “elitat politike shqiptare nuk kanë qenë të aftë të fitojnë mbështetjen e fuqive evropiane” ose “ka qenë e shitur për interesat e të huajve” ose "nuk ishin të zotë të kapnin momentin politik, etj, etj.
Vazhdo leximin »