Posts

Epoka e errët shqiptare

shkruar nga
Image
Koha e leximit: 36 minuta ..ose si Iluminizmi Europian solli errësirën mbi botën shqiptare. Epoka e errët shqiptare mund të përkufizohet si periudha midis viteve 1870 dhe 1999-2001, një periudhë gjatë së cilës etnia shqiptare, identiteti kulturor, gjuha dhe vetë populli shqiptar kanë qenë nën një sulm të qëllimtë e të vazhdueshëm ushtarak, politik e social-kulturor, me qëllimin e vetëm që të pengohen të krijojnë një shtet kombëtar me një identitet të bashkuar dhe që të mos arrijnë kohezionin e nevojshëm social e stabilitetin ekonomik që do ti jepte shoqërisë tonë mundësinë e krijimit të kushteve të përshtatshme për zhvillim dhe prosperitet afatgjatë. Gjatë kësaj periudhe shqiptarët janë përçarë, dëbuar, shtypur, asimiluar, zëvendësuar, izoluar, mohuar etnikisht, madje dhe shfarosur. Shqiptarët kanë qenë vazhdimisht në ikje, në përpjekje për të mbijetuar, duke luftuar për ekzistencën e tyre, për lirinë d...
4 comments
Vazhdo leximin »

"Plani grek" i Ekaterinës së Madhërishme

shkruar nga
Image
Shteti grek (me të kuqe) sipas "planit grek" të Ekaterinës së Madhërishme Në historiografitë zyrtare të shteteve ballkanike flitet shpesh për lëvizje patriotike dhe kryengritje popullore. Por nuk flitet asnjëherë për rrethanat gjeopolitike dhe konfliktet mes perandorive, veçanërisht ndikimin e këtyre konflikteve tek zhvillimet politike të brendshme brenda Perandorisë Osmane. Fushata e Rusisë cariste për sundimin e plotë të brigjeve të Detit të Zi dhe kapjen e portave hyrëse të tij, me qëllim daljen në detin Mesdhe, ka qenë një ndër konfliktet kryesore që i ka dhënë formë gjeopolitikës rajonale duke filluar që nga gjysma e dytë e shekullit XVII, deri në shpërbërjen e të dyja perandorive.
Shto një koment
Vazhdo leximin »

Bjeri samarit, të dëgjojë gomari

shkruar nga
Image
Greqia dhe minoriteti grek në Shqipëri Ka shumë që mendojnë se meqë Greqia nuk njeh minoritetin shqiptar, atëherë edhe ne të duhet bëjmë të njëjtën gjë me minoritetin grek, dmth mos ta njohim atë dhe t'ia kufizojmë të drejtat. Shumë sharlatanë pellazgologë e kanë mbështetur e promovuar publikisht këtë mendim. Më poshtë do të argumentoj pse ky mendim është krejt i gabuar, i bazuar në  arsyetime të cekëta e në padije.
Shto një koment
Vazhdo leximin »

Rrena, legjenda dhe pseudoshkencë

shkruar nga
Image
Një ditë tek po shëtisja nëpër rrugët e Tiranës, tek tezgat që shesin libra të përdorur gjeta librin e Elena Kocaqit me titull “Shqipja çelësi i gjuhëve indoevropiane" (botim i vitit 2008) dhe e bleva. U bëra kureshtar. Thashë t'i hedh një sy. Mos ka ndonjë temë interesante për ta diskutuar. Ç’të shoh? Katastrofë! Shumë më keq nga ç’prisja. Një paçavure që përpos gabimeve të shumta gramatikore dhe stilit tejet mediokër të të shkruarit, nuk ka absolutisht asgjë shkencore. Një sajesë, nga fillimi deri në fund. Një pjellë e fantazisë së shfrenuar neo-pellazgjiste të autores, sidomos po të marrim parasysh faktin që e shet veten si historiane me diplomë e me medalje të artë.
Shto një koment
Vazhdo leximin »

Sharlatanë të të gjitha kohërave, bashkohuni!

shkruar nga
Image
Kundërshtitë e sajuara Ekziston një dukuri e njohur social-politike që quhet "konflikt i sajuar" ose "kundërshti e sajuar", e cila nxitet zakonisht ose prej dëshirës për përfitime ekonomike, ose për çështje ideologjike. Qëllimi i “konfliktit të sajuar” është që të krijojë idenë sikur ka dy mendime legjitime të kundërta, apo dy kampe të kundërta të barabarta në autoritet akademik, për një çështje shkencore që në qarqet akademike nuk është fare temë debati. Kjo bëhet për të futur dyshimin e për të çoroditur opinionin publik duke krijuar psikozën e paqartësisë. Prandaj dhe ndonjëherë përdoret emërtimi "paqartësi e fabrikuar". 
Shto një koment
Vazhdo leximin »

Lutja themelore në tre dialekte të vitit 1805

shkruar nga
Image
Në këto tre faqe është shkruar lutja themelore në tre dialekte të ndryshme të shqipes, botuar në vitin 1805 nga Vatikani. Faqja e parë është shkruar në shqipen e Shqipërisë së veriut dhe quhet Epirotice. Emërtimi epirotice nuk duhet ngatërruar me Epirin, pasi në konceptin e kishës katolike Shqipëria e veriut i përkiste provincës romake të quajtur Epirus Nova (Epiri i ri) përkundrejt provincës Epirus Vetus (Epiri i vjetër) që ishte territori mes Shqipërisë së jugut dhe Greqisë së veriut. Duke qenë që katolikët shqiptarë gjenden pikërisht në Shqipërinë e veriut, është më se e logjikshme që edhe dialekti i përdorur t'u përkiste atyre. Në këtë variant duket qartë që në fillim të shekullit të XIX dialekti geg ishte shumë më i përafërt me toskërishten dhe nuk kishte marrë ende trajtat e shumta që ka sot.
1 comment
Vazhdo leximin »

E vërteta e 28 000 "dëshmorëve" të luftës

shkruar nga
Image
Dy faqet e para të listës së dëshmorëve të Brigadës I Sulmuese, që gjendet në fund të historikut të kësaj brigade. Janë 14 faqe të tilla. 1100 djem e vajza nën moshën 23 vjeç, që nuk u plakën asnjëherë. Çdo brigadë ka një listë të tillë. Këto janë vetëm listat e periudhës së brigadave, pa llogaritur ato të batalioneve, çetave e njësiteve guerile. Diskutim të gjerë e me shumë kundërshti ka ngrënë tema e dëshmorëve të atdheut gjatë luftës së dytë botërore. Shifra e famshme 28 000 dëshmorë është interpretuar nga gjithë anti LANÇ-istët si një tentativë e regjimit të Hoxhës për të fryrë në mënyrë të gënjeshtërt numrin e luftëtarëve të rënë të UNÇSH e për rrjedhojë edhe madhësinë e rëndësinë e Luftës Antifashiste Nacional Çlirimtare.
Shto një koment
Vazhdo leximin »

Eniteo - Peremtum - Exitum - Dies.

shkruar nga
Image
Po lexoja një ditë një shkrim ku bëhej një hulumtim mbi kuptimin emërtimeve të ditëve të javës në shqip dhe kjo më nxiti kureshtjen. Tre ditët e para janë krejt të qarta. Ato ndjekin renditjen standarde të panteonit të perëndive romake: e hëna - hëna (lunis dies), e martë - marsi (martis dies) dhe e mërkurë - mërkuri (mercuri dies). Supozohet që edhe emërtimi i të dielës është krejt i qartë pasi ka kuptimin e diellit por në shqip. (lat. Dies solis, ang. Sonday, gjer. Sontag, etj.) Ndërsa tre emërtimet e tjera, përkatësisht “e enjte”, “e premte” dhe “e shtunë”, nuk janë plotësisht të përcaktuara dhe për prejardhjen e tyre ka ende diskutime mes gjuhëtarëve e etimologëve.
Shto një koment
Vazhdo leximin »

Në kërkim të Albanopolisit

shkruar nga
Image
Hartë e vitit 1589 Në arkivin e hartave të vjetra oldmapsonline.org gjenden një numër hartash antike të Shqipërisë dhe territoreve përreth. Ndër këto harta janë edhe disa harta italiane të prodhuara në shekuj të ndryshëm, por që duken qartë që janë riprodhimi i një harte më të vjetër. Ekzemplari më i vjetër i kësaj harte në arkiv i përket vitit 1589, ndërsa ekzemplari më i ri i përket vitit 1770. Përgjithësisht tiulli i hartës shënon “Maqedonia, atdheu i Alexandrit” dhe aty ilustrohet edhe Albania. Në të gjitha këto harta figuron një emërtim i një vendbanimi specifik të quajtur Albanopolis.
Shto një koment
Vazhdo leximin »

Lufta kundër Kishës Katolike dhe klerit

shkruar nga
Image
Bastisja e një kishe në Francën post revolucionare, 1794 Pothuajse në çdo analizë që i bëhet luftës kundër fesë dhe persekutimit të klerit në Shqipëri autori nuk ngurron të na e përshkruajë atë si një fenomen të paprecedent në historinë e njerëzimit, konkretisht një pjellë unike të regjimit të diktaturës, sidomos nëse krahasojmë me botën perëndimore, ku liria e besimit është konsideruar këtë shekullin e fundit si e një e drejtë themelore. Por a është e vërtetë kjo tezë? A është e vërtetë që lufta kundër fesë dhe persekutimi të klerit fetar nuk ka ndjekur një shembull të mëparshëm të botës perëndimore, konkretisht asaj katolike, por është një krijesë e regjimit dhe diktatorit Enver Hoxha? Le t’i analizojmë pak ngjarjet historike se çfarë na thonë.
Shto një koment
Vazhdo leximin »

"Malet me blerim mbuluar", rrugëtimi i një melodie.

shkruar nga
Image
Një nga këngët partizane më të njohura të luftës së dytë botërore, kënga me titull "Malet me blerim mbuluar" ka një histori shumë më të vjetër se sa periudha e luftës. Fatkeqësisht autorin e tekstit të kësaj kënge nuk arrita ta gjej. Por melodia e saj është përshtatur nga një këngë revolucionare bullgare me titull "Danubi i bardhë i qetë po trazon" ose ndryshe "Marshi i Botevit".
Shto një koment
Vazhdo leximin »

Kaio Kai, i biri i Memio Julit...

shkruar nga
Image
Pllakati i gjetur në steren e ujit në kalanë e Shkodrës Menjëherë sapo doli lajmi për zbulimin e pllakatit të gjetur në steren e ujit të kalasë së Shkodrës në dhjetor 2022, unë e përktheva tekstin e pllakatit dhe e botova në Facebook në datë 15 dhjetor 2022. Deri në atë moment nuk kishte dalë ende asnjë përkthim zyrtar nga specialistët. Sot është e vështirë të gjesh informacion online për këtë pllakat. Tani po e botoj edhe këtu në blog.
Shto një koment
Vazhdo leximin »

Shqiptarët dhe përpjekjet e Portës së Lartë për të centralizuar pushtetin

shkruar nga
Image
Pashallëqet shqiptare në vitet 1790-1795 Koha e leximit: 35 minuta Hyrje Në narrativën shqiptare zyrtare (po edhe të vendeve të tjera fqinje), për arsye që ne sot duhet t’i mirëkuptojmë e t’i konsiderojmë si diçka e të shkuarës, kryengritjet e shqiptarëve gjatë periudhës osmane, sidomos ato të shekujve XVIII-XIX, trajtohen gjerësisht si pjesë e një përpjekjeje shekullore popullore për liri e pavarësi. Nga librat e historisë, filmat, dokumentarët e intervistat me historianët të krijohet përshtypja sikur shqiptarët ishin në një gjendje permanente lufte me osmanët dhe në zemrat e tyre nuk kishte veç urrejtje dhe përçmim për "pushtuesin turk”. Ndërkohë që e vërteta është krejt e kundërt. Shumica dërrmuese e kryengritjeve shqiptare nuk kanë asnjë lidhje me “turqit” dhe një sundim të supozuar “turk” por me përpjekjet e Portës së Lartë për të centralizuar pushtetin në perandori, pra për t'ua hequr privilegjet e pushtetin shqiptarëve (dhe të tjerëve) e për të...
Shto një koment
Vazhdo leximin »

A është gjuha shqipe 6000 vjeçare? Çfarë thotë shkenca?

shkruar nga
Image
A) Zanafilla e proto-indo-europianishtes. B) Proto-ilirishtja, paraardhëse e gjuhës shqipe. C) Ilirishtja ballkanike. D) Proto-shqipja. E) Reth 1500 vjet më parë shqipja fillon të marrë formën e gjuhës që njohim sot. F) Shqipja e vjetër. G) Shqipja moderne. Shigjetat e verdha tregojnë trungun e  gjuhësor të shqipes. Diagrama e publikuar në revistën Science Si qëndron në të vërtetë çështja e vjetërsisë së gjuhës shqipe? A është ajo 6000 vjeçare, siç na thonkërkan gjuhëtarët e huaj që kanë botuar studimin në revistën Science ? Apo është ajo 1500 vjeçare siç na thonë "komunisto-akademikët" e Akademisë së Shkencave? Kush ka të drejtë?
4 comments
Vazhdo leximin »

Grekët, viktimat e para të neo-helenizmit

shkruar nga
Image
Masakra e Kiosit. Një e katërta e popullsisë së krishterë prej 120,000 vetësh u masakrua nga forcat osmane më 1821. Shumica e tyre grekë. Shumëkujt mund t'i duke çudi, por vuajtësi më i madh i politikave shoviniste të elitave neo-heleniste të Athinës është vetë populli grek, si ata të fesë myslimane, ashtu dhe ata të fesë ortodokse. 
Shto një koment
Vazhdo leximin »

Konservatorë dhe progresistë

shkruar nga
Image
Në përshkrimin e ngjarjeve dhe konflikteve në historinë e shqiptarisë nuk janë përdorur asnjëherë termat "konservatorë" dhe "progresistë". Nuk i gjen si koncepte as në librat e historisë, as në artikuj e ese, as në dokumentarë, as në diskutime e debatet televizive. Askund. Janë përdorur gjithëfarëlloj termash e etiketimesh për palët pjesëmarrëse në ngjarje, por asnjëherë këto të dyja. Sikur e drejta e përdorimit të tyre t'u përkiste vetëm zhvillimeve historike të një bote tjetër, përgjithësisht asaj perëndimore, ndërsa për zhvillimet historike në Ballkan, për një arsye që nuk dihet, përdorimi i tyre është sakrilegj.
Shto një koment
Vazhdo leximin »